Siyaset bilimci James McGregor Burns, İşlemsel (Transactional) ve Dönüştürücü (Transformational) olmak üzere iki farklı liderlik türünden bahsetmektedir. Günümüzde etkisini kaybetmeye başlayan işlemsel liderlerin ve tam tersine popülerlik kazanan dönüştürücü liderlerin karakteristik özellikleri birbirlerinden oldukça farklıdır.
Dönüştürücü (Transformational) Liderlik
- İdealleştirilmiş etki (karizma) (Idealized influence (charisma)): Lider rol model olarak hareket eder, yaptığı işe ve anlamına olan bağlılığını gösterir.
- İlham veren motivasyon (Inspirational motivation): İlgi çekici bir vizyon yaratarak ekibi ortak anlam etrafında toplar.
- Entelektüel teşvik (Intellectual stimulation): Eski varsayımları sorgulamaya ve yeni fikirler üretmeye alan tanır.
- Kişiselleştirilmiş görüş (Individualized consideration): Ekibindeki herkesi bir birey olarak görür, destekler ve kişisel gelişimlerini önemser.
İşlemsel (Transactional) Liderlik
- Koşullu Ödüllendirme (Contingent reward): Lider, düzenli olarak performansa dayalı ödül ve yaptırımlar uygular.
- İstisnalara dayalı aktif yönetim (Active management by exception): Çalışan performansı proaktif olarak izlenir ve istenmeyen bir durum halinde müdahale edilir.
- İstisnalara dayalı pasif yönetim (Passive management by exception): Ekibe, sadece işler ters gittiğinde müdahale eder.
- Laissez-faire: Lider, ihtiyaç duyulduğunda orada olmaz, takımı yönetmekten kaçınır, takıma rehberlik edecek davranışlarda bulunmaz.
Kaynak: Graham M. Vaughan & Michael Hogg, Psychology and Work
Leave a reply